Onder Woorden - Home
Home Intensiveringen Artikelen en reportages Over ons
(School)boeken
Woordenboeken
Contact
Spelling
Overig
Onervaren als gras

Vergelijkingen zijn vaak erg effectief om een begrip kracht bij te zetten. Als je de roodheid van een of ander wilt benadrukken, dan kan het helpen om te vergelijken met iets waarvan iedereen weet dat het rood is: bloedrood of zo rood als een kreeft.

Omdat iedereen weet dat keien had zijn, bakstenen zwaar en dat gras groen is, liggen vergelijkingen als keihard, zakken als een baksteen en zo groen als gras voor de hand. Maar pas op! De woorden ‘hard’, ‘groen’ en ‘zakken’ hebben meer betekenissen. Bij de ene betekenis werkt de vergelijking versterkend, maar bij de andere slaat-ie nergens op. Des te opmerkelijker is het dat we de vergelijkingen toch vaak tegenkomen in de ‘verkeerde’ betekenissen.
Wie op zoek gaat naar een voorbeeld van de vergelijking zo groen als gras waar het om de kleur groen gaat, kan zoeken tot-ie een ons weegt. Altijd gaat het om de onervarenheid-betekenis van groen. Voorbeeld: opvallend veel mannen van boven de 40 zijn nog zo groen als gras.
De baksteenvergelijking komt vaker voor met zakken in de betekenis ‘een examen niet halen’, dan ‘zinken’. Voorbeeld: Ik zou ook zakken als een baksteen als ik het examen opnieuw moest doen. Dat bakstenen geen examens doen is geen beletsel voor het algemeen gebruik van deze intensivering. Het woord hard wordt, zoals je zou verwachten, versterkt door de samenstelling met kei in zinnen als: De folder van de camping waarschuwt dat ik sterke haringen mee moet nemen vanwege de keiharde ondergrond. Maar ook in zinnen waarin het woord hard wordt gebruikt in de betekenis ‘luid’, wordt de versterking met kei gebruikt: als ik in zijn auto stap, stuiter ik achterover door de keiharde muziek. Om maar te zwijgen van alle tekst waarin hard wordt gebruikt in betekenissen die Van Dale omschrijft als ‘zich met kracht latende voelen’ of ‘tot het uiterste gaand’, die combinaties opleveren als keiharde aanpak, waarheid, porno, regels, afrekening. De kei fungeert hier als versterkend element, zonder dat de kenmerkende eigenschap die Van Dale aanduidt als ‘niet of moeilijk samen te drukken, te doordringen, te verbrijzelen enz.’ een rol speelt.



Ontwerp door Bytes Ahead Multimedia