Onder Woorden - Home
Home Intensiveringen Artikelen en reportages Over ons
(School)boeken
Woordenboeken
Contact
Spelling
Overig
Vul zelf in…

Vaak hebben uitdrukkingen met een betekenisintensiverend karakter een vaste vorm. Een oase van rust is een voorbeeld van een muurvaste eenheid. Natuurlijk wordt er wel eens op gevarieerd, zoals op elke uitdrukking – je komt oases tegen van groen, van vrede en zelfs van culinair plezier – maar de harde kern is onbetwist de oase van rust.

Soms kent een uitdrukking enige variatie, zoals zo plat als... waarop zowel een dubbeltje, als een pannenkoek kan volgen, en in België ook nog een vijg.
Er zijn echter ook versterkende uitdrukkingen die zich als een universeel hulpstuk laten combineren met om het even welk bijvoeglijk naamwoord:
zo ... als iets

zo ... als wat
zo ... als ik weet niet wat
zo ... als maar zijn kan
Een overtreffende trap kan nog worden overtroffen door er de ...ste van de hele wereld van te maken.
Van een zelfstandig naamwoord naar keuze kunt u de betekenis versterken door er een ... van heb ik jou daar, een ... vanjewelste, of een … van de bovenste plank van te maken. Aan Saddam Hoessein danken we de versterking de moeder van alle oorlogen. Al heel snel na de introductie in het Nederlands in 1991 had deze versterking zich losgezongen van de Golfoorlog en verschenen er opmerkelijke varianten:

Paris Plage, de moeder aller stadsstranden
De moeder aller schandalen was de Watergate-affaire
De Huishoudbeurs in Amsterdam RAI, ook wel de Moeder aller beurzen
(Verwar deze betekenis van de moeder aller niet met een veel oudere betekenis, waarin ‘moeder’ een metafoor is voor al wat eruit is voortgekomen, zoals in “Hietbrink gelooft dat het Nederlands de moeder van alle wereldtalen is.”)
Wanneer het om een persoon – met genoemde of veronderstelde karakteristieke eigenschappen – gaat, kunnen de volgende versterkers dienst doen: een kanjer van een ..., een geboren ..., een ... in hart en nieren.

Van werkwoorden wordt de betekenis geïntensiveerd door versterkingen als: dat de stukken eraf vliegen, dat het een aard heeft, dat het een lieve lust is, met hart en ziel, tegen de klippen op.
De volgende versterkingen hebben gemeen dat ze zijn ontleend aan (onaangename) verschijnselen die zich oorspronkelijk met grote snelheid verspreidden: als de neten, als de pest, als de pieten, als de tering, als de tyfus, als de ziekte.



Ontwerp door Bytes Ahead Multimedia